kieszeń

1. Chować, brać pieniądze do (własnej) kieszeni «przywłaszczać sobie czyjeś pieniądze»: W Radomiu był swego czasu szefem żandarmerii rosyjskiej niejaki Wąsiacki, Rosjanin, którego ogólnie podejrzewano, iż fabrykował sztucznie konfidentów i prowokatorów, w ogóle nieistniejących, by pobierane przez nich pieniądze chować do kieszeni. ABC Now 133/1935.

2. Coś bije, uderza, pot. rąbnęło kogoś po kieszeni «ktoś musiał dużo za coś zapłacić lub stracił na czymś finansowo»: Dwucyfrowa inflacja, którą w lipcu napędziły ceny żywności, bez wątpienia uderza po kieszeni całe społeczeństwo, ale najmocniej najuboższych. Polityka 33/2000.

3. Coś jest dostępne dla czyjejś kieszeni «coś nie przekracza czyichś możliwości finansowych»: (...) robią buty o jakości porównywalnej z zagranicznymi, a sprzedają je za dostępne dla krajowej kieszeni ceny. Cash 5/1993.

4. (Coś jest) nie na czyjąś kieszeń «coś przekracz czyjeś możliwości finansowe»: Mają bardzo ładne wyroby ze srebra, stare sztuki sprzed dwustu lat, ale bardzo drogie. Na razie – nie na moją kieszeń. A. Jambor, Stenogramy.

5. pot. Dostać po kieszeni «ponieść stratę pieniężną»: Kto dostanie po kieszeni ? (...) Sprawa trafiła do sądu jeszcze na początku 1997 roku, kiedy zniecierpliwieni biznesmeni zażądali od miasta zapłacenia 125 868 zł i 71 gr. SN 08/01/1999.

6. Kieszeń pozwala, nie pozwala na coś «wystarcza, nie wystarcza na coś pieniędzy»: Jednak nasza pustawa kieszeń nie pozwala na taki luksus. J. Jania, Lodowce.

7. Mieć dziurawą kieszeń, dziurawe kieszenie «nie umieć oszczędzać, wydawać za dużo pieniędzy»: Ale jednej cechy Maciek ode mnie nie przejął. Ma „dziurawe” kieszenie. Jak dostanie pieniądze, zaraz kupuje... kolejne akwarium. TSt 9/1996.

8. Mieć (już) coś w kieszeni «zdobyć coś, być czegoś pewnym, mieć coś zapewnione»: (...) uważa pan, że mistrzostwo Grecja już ma w kieszeni? Wyw 1994.

9. (Mieć) pełne, wypchane kieszenie «mieć dużo pieniędzy»: Podjeżdżają tu tylko turyści mający pełne kieszenie, doba kosztuje tu tyle, ile cała twoja pensja. Roz bezp 1998.

10. Mieć pustą kieszeń, puste kieszenie; (mieć) pustki, pustkę w kieszeni, żart. (mieć) płótno w kieszeni «zupełnie nie mieć pieniędzy»: Nie bardzo mam czym zapłacić. Płótno w kieszeni, niestety. M. Oramus, Święto. (...) pamięta, jak Marian wracał z Europy z pustymi kieszeniami, starczało mu tylko na papierosy i oranżadę. Polityka 25/2000.

11. pot. Nabić, naładować, napchać, napełnić, wypchać kieszenie, kabzę «zarobić, zdobyć dużo pieniędzy»: To tylko sposób na nabicie kieszeni właścicielom prywatnych szkół tresury. DzPol 20/08/1998. Mój ojciec ma sklep, różnie o nim gadają, że kabzę nabija, zdziera skórę z ludzi. A. Minkowski, Szaleństwo.

12. Patrzeć, zaglądać komuś do kieszeni, w kieszeń «przesadnie interesować się czyimiś dochodami»: (...) sama pani wie, jaki ten naród jest zazdrosny, jak jeden drugiemu na ręce patrzy i do kieszeni zagląda. S. Łubiński, Ballada.

13. Siedzieć w czyjejś kieszeni, u kogoś w kieszeni; nie wychodzić komuś z kieszeni, z czyjejś kieszeni «ciągle pożyczać od kogoś pieniądze»: Ameryka nie ma dla mnie tajemnic. Indianie, bankierzy, generałowie i prezydenci. Wszyscy siedzieli u mnie w kieszeni. A. Bart, Pociąg.

14. Trzymać, mieć kogoś w kieszeni «uzależnić kogoś finansowo od siebie»: A gdzie jest policja? – Trzymamy policję w kieszeni – chełpił się szef jednego z pirackich gangów. H. Mąka, Piraci.

15. Trzymać się za kieszeń «być zmuszonym do wydawania pieniędzy i robić to bardzo niechętnie i oszczędnie»: Co to za urlop, kiedy mąż cały czas trzyma się za kieszeń? Roz tel 2000.

16. Znać coś jak własną kieszeń «znać coś bardzo dobrze, dokładnie»: Mieszkał tu już przed wojną i zna te strony jak własną kieszeń. A. Filar, Kurierzy.

Być, pozostać bez grosza; nie mieć (ani) grosza, centa, szeląga w kieszeni zob. grosz 1.

Drenaż kieszeni zob. drenaż 1.

Mieć kieszenie nabite złotem zob. złoto 4.

Mieć węża w kieszeni zob. wąż.

Nóż się (komuś) w kieszeni otwiera zob. nóż 5.

Przemówić komuś do kieszeni; przemówić do czyjejś kieszeni zob. przemówić 1.

Schować coś do kieszeni zob. schować.

Wypróżniać komuś kieszenie; wypróżniać sobie kieszenie zob. wypróżnić 2.